Koronavijruse laaneste dan tjïrrh mij gohtjesåvva trahpasuetie. Koronavijruse smaave trahpine gååvnese mij olkese båata njaelmien jïh njuenien tjïrrh gosse almetje mij suetiem åtna, gåssa jallh gasna. Sïejhmemes suetievuekie lea gosse suetietrahpah sïjse voejngehth mah elmesne girtieh, jallh datne vijrusem gïetine åadtjoeh jïh dejtie dov sïjse åadtjoeh jis ååredæjjam doehtedh.
Dam maahtah darjodh juktie suetiem heerredidh:
Aellieh gossh jallh gesnieh ryöktesth mubpide.
Utnieh unnemes aktem meeterem gåhkoem almetjidie mah gosseminie.
Gossh låammelijnien sïjse paehpieristie maam mænngan sleengkh. Dan mænngan tjoerh gïetide bissedh.
Jis ih låammelijniem paehpieristie utnieh, byörh gernjeregaevien sïjse gossedh ollh trahph alman geerjehth.
Bïssh gïetide daamtaj jïh veelelaakan tjoeline jïh lïenetjaetsine, joekoen gosse ålkone orreme almetji gaskem.
Maahtah aaj desinfeksjovnevierhtiem nuhtjedh mesnie alkohovle, jis dov ij leah tjoele jïh tjaetsie stïeresne.
Gaavnh jeatjah buarastehtemevuekieh jïh gaanemevuekieh.
Mij sjugniehtåvva jis leam naakenen lïhke orreme mij suetiem åådtjeme?
Tjïelten åejviedåaktere sæjhta, laavenjostosne Almetjehealsoeinstituhtine, almetjh gaskesadtedh mah lïhke gaskesem åtneme almetjinie mij positijve vaestiedassem åådtjeme satne koronavijrusem åådtjeme.
Inkubasjovnetïjje jïh symptomh
Inkubasjovnetïjje sæjhta jiehtedh dehtie tïjjeste gosse suetiem åadtjoeji goske skïemtjelasse symptomh vadta, jïh WHO aervede daate tijje ryöhkoe 5-6 biejjieh,
men maahta jeerehtidh 0-14 biejjieh. Symptomh leah seammaplïeres goh dah mah vuejnieh gosse sovhtine jallh influensam åtna.
Vaejlie, tjeapohke saejrede jïh gossehtahke.
Naakenh gåbloe-ovlemem evtiedieh dåeriesmoerigujmie voejngehtidh.
Koronavijruse maahta laanestidh almetjijstie mah eah symptomh utnieh?
Vihkielommes suetie sjugniehtåvva gosse almetjh symptomh utnieh, men suetie aaj gåarede eevre åvtelen symptomh åådtje.
Jis skïemtjes, årroeh gåetesne.
Maam darjoem jis vïenhtem manne leam suetiem åådtjeme?
Jis skïemtjes, årroeh gåetesne.
Jis skïemtjes jïh dåaktereviehkiem daarpesjh, jallh individuelle healsoeraeriestimmiem daarpesjh, gaskesadth staeriesdåakterem tellefovnesne jallh elektrovneles.
Jis datne faahketji healsoeviehkiem daarpesjh jïh ih gaskesem staeriesdåaktarinie åadtjoeh, ringkh 116 117.
Ajve gosse skïemtjelasse mij jieledem håvhtede jallh gosse skaara edtja 113- nommerem ringkedh.
Mij sæjhta jiehtedh gosse WHO lea koronavijrusem bæjhkoehtamme goh pandemije?
Almetjehealsoeinstituhte pandemijem tjïelkeste goh «skïemtjelasse mij faahketji båata jïh maam joekoen gellie almetjh åadtjoeh jïh saasere stoerre bieline veartenistie.»
Raajnes gïeth lea joekoen vihkeles juktie gaskesesuetiem heerredidh
Raajnes gïeth leah vihkeles råajvarimmie juktie skïemtjelassem heerredidh.
Almetjh mah leah skïemtjes byöroeh gïetide veelelaakan bissedh gosse lea vaahra dah leah suetiem gïetine åådtjeme (vuesiehtimmiem gaavhtan gosse lea snovsedamme), åvtelen dah daeverh byjreskinie doehtedieh.
Mijjieh juvnehtibie gïetide bissedh tjoeline jïh lïenetjaetsine, men gïetedesinfeksjovne lea hijven alternatijve maam aaj maahta tjirrehtidh skiemtjieseangkosne.
Aaj vihkeles fuelhkielïhtsegh jïh mubpieh mah gaskesem utnieh skïemtjijinie leah lissie væjkele gïetide bissedh mænngan gaskesem åtneme skïemtjijinie jallh daeverigujmie mah maehtieh suetiem utnedh, goh snoelkepaehperh.
Ij leah juvnehtimmie njaelmieskuvmiem nuhtjedh healsoedïenesjen ålkolen
Ibie njaelmieskuvmiem juvnehth tjarres almetjidie. Men daate ij leah faamosne jis healsoedïenesjisnie barka, jallh gaskesem åtna almetjinie mij vihtiestamme jallh sovmeme ovlemem koronavijrusinie åtna. Båajhtoeh åtnoe daamtaj sjugniehtåvva, jïh almetjh mah njaelmieskuvmiem nuhtjieh ååredæjjam daamtajåbpoe doehtedieh, naakede mij maahta suetievaahram lissiehtidh. Almetjh mah leah skïemtjes maehtieh njaelmieskuvmiem nuhtjedh juktie suetiem heerredidh mubpide.
Gie byöroe koronavijruseteestem vaeltedh?
Almetjh hiejmekaranteenesne eah eah teestem vaeltedh jïh eah edtjh healsoedïenesjem gaskesadtedh jis eah healsoeviehkiem daarpesjh.
Mijjieh såemies skïemtjijedåehkieh jïh healsoebarkijh symptomigujmie voejngehtimmine prioriteradibie teestadæmman.
Mijjieh ahkedh vuarjasjibie mah krïevenassh mah leah faamosne teestadæmman.
Bïsseme gåetesne jïh byögkeles sijjine
Daelie jueriedisnie man guhkiem vijruse jielieminie bijjieskierine. Sæjhta jeerehtidh magkeres bijjieskierie lea, temperatuvreste, biejjietjoevkesistie jïh låpsoesvoeteste elmesne. Dan åvteste vijruse maahta biejjieskierine gååvnesidh dellie bisseme gïetijste vihkielommes råajvarimmie.
Healsoedirektoraate lea kollektijvesïelth haasteme lissie bïsseminie nïerhkedh T-baanevåågnijste, bussijste, trigkijste jnv. Healsoedirektoraate aaj haasta lissie bïssemem utnedh dejnie sijjine gusnie gellie almetjh fealadieh.